parallax background
 

Działania niepożądane
radioterapii

W zdecydowanej większości radioterapia jest znoszona dobrze, sama radioterapia nie boli, natomiast wiąże się z ryzykiem występowania efektów ubocznych, na ogół możliwych do kontrolowania przy pomocy leków. Każdorazowo ryzyko wystąpienia efektów ubocznych powinno być ocenione dla danego przypadku.

Działania niepożądane przy radioterapii nowotworów jamy nosowej:

Wczesne działania niepożądane:

  • Występują prawie zawsze w trakcie radioterapii definitywnej, zazwyczaj od 2 tygodnia radioterapii, mogą narastać do tygodnia po radioterapii, a potem zazwyczaj zaczynają ustępować po 2 tygodniach
  • W większości przypadków objawy są odwracalne i mogą być kontrolowane przy pomocy leków 
  • Obejmują zapalenie błony śluzowej jamy nosowej, jamy ustnej na podniebieniu twardym, dziąsłach, języku 
  • Zapalenie skóry okolicy nosa w postaci zaczerwienienia, suchości skóry, utraty włosów, sączącego zapalenia skóry  
  • Zapalenie spojówek, błony naczyniowej oka, powiek, mało prawdopodobny syndrom suchego oka (upośledzenie produkcji łez)
  • Rzadko objawy neurologiczne jeśli w polu naświetlania znajduje się tkanka mózgowa

Późne działania niepożądane:

  • Występują generalnie rzadko, ale znacznie częściej po radioterapii paliatywnej niż definitywnej
  • Występują po ponad roku od leczenia (po minimum 6 miesiącach)
  • W przeciwieństwie do wczesnych działań niepożądanych są nieodwracalne
  • Zaliczamy do nich utratę lub przebarwienie włosów, martwicę kości i tkanki mózgowej, zaćma oraz zespół suchego oka, przewlekłe zapalenie jamy nosowej

Działania niepożądane przy radioterapii nowotworów mózgu:

Wczesne działania niepożądane:

  • Występują prawie zawsze w trakcie radioterapii definitywnej, zazwyczaj od 2 tygodnia radioterapii, mogą narastać do tygodnia po radioterapii, a potem zazwyczaj zaczynają ustępować po 2 tygodniach
  • W większości przypadków objawy są odwracalne i mogą być kontrolowane przy pomocy leków 
  • Zaliczamy do nich niespecyficzne objawy jak zmęczenie, rzadko dochodzić może do ataków padaczkowych lub zwiększonego ciśnienia śródczaszkowego.
  • W zależności od lokalizacji guza dochodzić może do zapalenia gardła i ucha

Wczesne opóźnione działania niepożądane:

  • Mogą wystąpić po około trzech miesiącach od zakończenia leczenia
  • Wynikają z podrażnienia tkanki mózgowej w okolicy guza nowotworowego
  • Objawy są zazwyczaj łagodne, ale dochodzić może do ataków padaczkowych

Późne działania niepożądane:

  • Występują generalnie rzadko, ale znacznie częściej po radioterapii paliatywnej niż definitywnej
  • Występują po ponad roku od leczenia (po minimum 6 miesiącach)
  • W przeciwieństwie do wczesnych działań niepożądanych są nieodwracalne, gdyż wynikają z martwicy tkanki mózgowej
  • Zalicza się do nich nieodwracalne pogorszenie objawów neurologicznych, ataki padaczkowe
  • Aby zminimalizować ich ryzyko przy naświetlaniu guzów mózgu zaleca się protokoły definitywne, gdzie całkowita dawka podzielona jest na niewielkie frakcje